Hürriyet Gazete 11.Nisan.2016
Erzurum’un Uzundere İlçesi’nde HES dendi ‘huzur’ gitti
İtalya’da mart ayında yapılan Uluslararası Cittaslow İcra Kurulu toplantısında Türkiye’nin 11’inci ‘sakin kent’i seçilen Erzurum’un Uzundere ilçesinde yaşanan sevinç “HES yapılacak” haberiyle yerini endişeye bıraktı. Uzundere Belediye Başkanı Halis Özsoy, “HES ekolojik faciaya neden olacak ” dedi.
ERZURUM – Artvin karayolu üzerinde yer alan, 1987’de ilçe olan ve ‘Erzurum’un sebze ve meyve ambarı’ olarak nitelendirilen Uzundere’ye Hidroelektrik Santralı (HES) yapılacağı haberleri ilçede tepkiyle karşılandı. Tortum Şelalesi, Tortum Gölü, Öşvank Manastırı ve Yedi Göller’i bünyesinde bulunduran Uzundere, bölgenin en olaysız ilçelerinden. İlçe, Uluslararası Cittaslow İcra Kurulu tarafından mart ayında ‘sakin şehir’ seçilmişti.
Tortum Çayı üzerine HES yapılma kararını eleştiren Uzundere Belediye Başkanı Halis Özsoy, şunları söyledi:
ÇED SÜRECİ BAŞLADI
“Uzundere bir cennet, huzurun adı. HES, 12 kilometre boyunca bu nehrin hem yatağını değiştirecek hem de suyun önemli bir kısmını alacak. Tüm zeminlerde mücadelemizi sürdürdük. Hatta bu proje ile ilgili ‘ÇED, gerekli değildir’ kararı verildi. Türk yargısı böyle bir kararın olmayacağını ispat etti ve Danıştay da bunu onayladı. Fakat şimdi çevresel etki değerlendirme süreci (ÇED) yeniden başladı.
Tortum Barajı, Uzundere Balıklıköyü’nden hemen sonra şelaleye dönüşüyor. Bölge ekolojik öneminin yanı sıra bir su sporları merkezi haline geldi.
SAKİN KENTLİĞİ KALMAZ
HES yapılması, Bakanlar Kurulu kararı ile ilçenin turizmi merkezi ilan edilmesini hiçe sayıyor. Gelirini turizminden sağlayan insanlar, ciddi zarara uğrayacak. Tortum Nehri ulusal parkur alanı. Burada yelken, kano, rafting gibi su sporları yapılıyor. Göçmen kuşların da rotası. HES, ekolojik faciaya neden olacaktır. Halk olarak bu nehir üzerinde HES yapılmasına şiddetle karşıyız. HES yapılırsa Dünya Sakin Kentler Birliği tarafından sakin kent ilan edilen Uzundere’nin sakin kentliği kalmaz. Yörenin ekosistemi bozulduğu için organik tarımsal üretimden elde edeceğimiz gelir yok olacak. Daha doğrusu hem bizim hem de ilçenin geleceği kararır. Dünyanın en hızlı akan sularından biri olan ve adını Türk boylarından alan Tortum Nehrinde kimi zaman 672 metre küp su akıyor.”
ONLAR DA TEHLİKEDE
ERZURUM’un İspir, Pazaryolu, Oltu, Olur, Şenkaya, Tortum, Narman, Uzundere ile Bayburt ve Arvin’in yer aldığı Çoruh Vadisi Türkiye’nin en önemli havzalarından birisi. Çoğu noktasında mikroklima özelliğine sahip havzada Türkiye’nin en iyi fasulyesi, kırmızı benekli alabalığı ve organik ürünler yetişiyor. Dut pekmezi yapılıyor. Önemli bir konuma sahip olan Çoruh Vadisi de tarih, doğa ve spor meraklıları için bulunmaz bir mekân. Türkiye’nin kuzeydoğusunda yer alan Çoruh Vadisi, boyutları ve tasarımları ile şaşırtıcı, 9. yüzyıl ile 11. yüzyıl ilk çeyreği arasında inşa edilmiş Ortaçağ Gürcü kiliseleri ile dikkat çekiyor. Dünyanın en hızlı akan nehirlerinden biri olan Çoruh Nehri, rafting ve nehir kanosu için ideal bir parkur oluşturuyor. Çoruh Nehri’ne paralel uzanan Kaçkar Dağları da trekking yapanlar için eşine az rastlanır yürüyüş olanakları sunuyor. Çoruh Vadisi ise endemik bitki türleri, kuş ve kelebekleri ile doğaseverlerin gözdesi.
3.Haziran.2016
MHP Erzurum Milletvekili Kamil Aydın, Erzurum’un Uzundere ilçesinden geçen dereye HES yapılması projesini TBMM’ye taşıdı. Aydın, TBMM’de yaptığı konuşmada ‘Sakin kent’ Uzundere ilçesinin özelliklerini sıraladı.
MHP Erzurum Milletvekili Kamil Aydın, Erzurum’un Uzundere ilçesinden geçen dereye HES yapılması projesini TBMM’ye taşıdı.
Erzurum Milletvekili Kamil Aydın, TBMM’de yaptığı konuşmada ‘Sakin kent’ Uzundere ilçesinin özelliklerini sıraladı. Tortum Gölü, Tortum Şelalesi, tarihi mekanlarının yanı sıra, endemik bitki örtüsü ve canlı türleriyle doğa sporlarının yapıldığı, organik tarım cenneti şirin Uzundere’nin 2013 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla turizm merkezi ilan edildiğini, geçen Mart ayında İtalya’da gerçekleşen Uluslararası Cittaslow İcra Kurulu toplantısında başta çevre politikaları olmak üzere, 7 başlıkta 70’in üzerinde kriteri yerine getirerek dünyanın 208’inci, Türkiye’nin 11’inci sakin kenti seçildiğini hatırlatan Kamil Aydın, şunları söyledi:
“Şimdi, doğa harikası ilçemizin bu sessizliğini bozacak bir HES projesi düşünülmektedir. Dört Atatürk Barajı üretimine denk büyük kayıp kaçak oranı ve HES’ten elde edilen küçük enerji oranı da dikkate alınarak sizden isteğimiz bu cennet köşemizin uluslararası üne sahip sessizliğinin ve güzelliğinin bozulmasına müsaade edilmemesidir.”
Oturum sona erdikten sonra Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’a detaylı bilgi verdiğine işaret eden Kamil Aydın, “Anlattıklarım Bakan Albayrak tarafından son derece makul görüldü ve konu ile yakından ilgilenme sözü verdi” diye konuştu.
Uzundere, HES projesi iptal edildi! 02.Ocak.2018
Türkiye’nin 11. ‘Sakin kent’i seçilen Erzurum’un Uzundere ilçesinde yapılması planlanan Çayaşan Regülatörü ve HES Kırma – Eleme Yıkama Tesisi ve Hazır Beton Santralleri ile Malzeme Ocakları projesi, yapılan girişimler sonucunda iptal edildi.
Erzurum MHP Milletvekili Prof. Dr. Kamil AYDIN’ın 2016 yılından beri meclis kürsüsünden dile getirdiği ve 2016 Mayıs ayında meclise sunduğu araştırma önergesi ve diğer girişimler sonuç verdi.
Çayaşan Regülatörü, HES Kırma – Eleme Yıkama Tesisi ve Hazır Beton Santralleri ile Malzeme Ocakları projesi 02.01.2018 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı talimatı ile iptal edilmiştir.
Erzurum MHP Milletvekili Prof. Dr. Kamil Aydın’ın bu müjdeyi sosyal medya hesabından duyurmasının ardından ilçede bayram havası yaşandı.
Erzurum- Artvin karayolu üzerinde yer alan, 1987’de ilçe olan ve ‘Erzurum’un sebze ve meyve ambarı’ olarak bilinen Uzundere’deki Tortum Çayı üzerine yapılacak Hidroelektrik Santrali (HES) ilçede büyük tepkiyle karşılanmıştı.
UZUNDERE halkını ayaklandıran Çayaşan Regülatörü HES Faaliyeti’ne, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı geçit vermedi.
Ülkemizin “turizm cenneti” olma yolunda emin adımlarla ilerleyen merkezlerinden biri olan, “Sakin Şehir (Cittaslow)” unvanlı Uzundere’ye hayat veren Tortum Çayı üzerinde hidroelektrik santrali yapılması için başlatılan çalışma, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevreci Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’nden “vize” alamadı.
HALK BÜYÜK TEPKİ GÖSTERMİŞTİ
Tortum Çayı’nın hem ilçe halkı açısından son derece önemli olduğunu, bu çay üzerine yapılacak bir HES projesinin hangi şart altında olursa olsun doğal hayatı da olumsuz yönde etkileyeceğini belirten ilçe halkı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan bu projeye geçit vermemesini istemişlerdi.
Halkı bilgilendirmek amacıyla HES’i yapacak olan Van Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş yetkilileri tarafından düzenlenen ikna toplantısında ayaklanan Uzundereliler, “Biz, ilçemizin can damarı niteliğindeki Tortum Çayı üzerinde HES yapılmasını istemiyoruz ki, kalkmış siz bir de bizi bilgilendirmeye çalışıyorsunuz” demiş, ardından da salonu terk etmişlerdi.
Uzundere halkından yükselen tepkilere, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kayıtsız kalmadı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevreci Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından Uzundere Kaymakamlığı’na gönderilen yazıda özetle şu görüşlere yer verildi:
SÜREÇ SONLANDIRILDI
“Bilindiği üzere; 25.11.2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 4. fıkrasında ‘Bu yönetmelik hükümlerine göre, karar tesis edilmeden önce, projenin gerçekleştirilmesinin mevzuat bakımından uygun olmadığının tespiti halinde, aşamasına bakılmaksızın süreç sonlandırılır.’ hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla, ilgi görüş bakanlığımızca dikkate alınmış olup, ‘Çayaşan Regülatörü ve HES (24,98 MWm/24,24 MWe) kırma-eleme yıkama tesisi ve hazır beton santralleri ile malzeme ocakları’ projesinin ÇED süreci sonlandırılmıştır.”
Bakanlığın, Uzundere’nin geleceğini tehlikeye sokan HES projesine geçit vermemesi, ilçe halkı arasında bayram sevinci yaşattı.
